Medio december deed de rechter uitspraak in een opmerkelijke zaak over een onrechtmatige tweet, waarin een arts werd beschuldigd van pedofilie. Het bericht was geplaatst door een voormalig lid van de Tweede Kamer. Hoe beoordeelt de rechter deze zaak? En hoe werkt de rectificatie van een tweet?
De betreffende arts was in 2009 in opspraak geraakt. In een televisiereportage waren beelden te zien hoe hij zich – in de veronderstelling dat hij met een 14-jarig meisje chatte – onzedelijk betastte tijdens een videochat. De uitzending leidde tot enige ophef in het publieke domein, waaronder op de website GeenStijl.
Eind 2017, jaren na de uitzending, heeft Tweede Kamerlid Nine Kooiman een aantal tweets geplaatst waarin zij de arts beschuldigd van pedofilie. De arts dagvaardde het (thans voormalig) SP-Kamerlid in kort geding vanwege onrechtmatig handelen.
Grote mate van zorgvuldigheid
De rechter stelt voorop dat de beschuldiging dat de arts een pedofiel is en kinderen seksueel (heeft) misbruikt, zeer ernstig is. Dergelijke beschuldigingen maken heftige en emotionele reacties bij mensen los, die ook tegen de betreffende persoon gericht kunnen zijn. Van het voormalig Tweede Kamerlid mag dus een grote mate van zorgvuldigheid worden verwacht.
De vraag is of er voldoende feiten aan een dergelijke ernstige beschuldiging te grondslag liggen. Het voormalig Tweede Kamerlid heeft haar uitlating op Twitter met name gebaseerd op de televisie-uitzending uit 2009 en het bericht dat daarna op GeenStijl was geplaatst.
De rechter overweegt dat het gedrag van de arts dat in de uitzending te zien is geweest inderdaad afkeurenswaardig en grensoverschrijdend is. Maar hieruit blijkt nog niet dat de arts fysiek seksuele handelingen met kinderen heeft verricht. Er is nimmer aangifte tegen hem gedaan en hij is ook nimmer veroordeeld.
Nu voor de inhoud van de tweets een voldoende feitelijke grondslag ontbreekt, heeft het Tweede Kamerlid de vereiste zorgvuldigheid niet in acht genomen. Zij heeft daarom onrechtmatig gehandeld jegens de arts.
Meer gewicht aan tweet politici
De rechter erkent nog dat aan politici een grote mate van vrijheid toekomt bij het communiceren van hun politieke standpunten. Maar deze vrijheid is in dit geval niet groter dan dat van niet-politici.
Sterker nog, het feit dat de gedaagde tijdens de tweets lid was van de Tweede Kamer betekent juist dat zij extra voorzichtig had moeten zijn, zeker als de betreffende uitlating niet relevant is voor het politieke debat. Aan uitlatingen van politici in tweets worden immers in het algemeen meer gewicht toegekend dan wanneer dit soort uitlatingen wordt gedaan door mensen die niet bekend zijn.
De rechter is dan ook van mening dat het voormalig Tweede Kamerlid de uitlating moet rectificeren. Omdat de uitlating via tweets openbaar zijn gemaakt, vindt de rechter een rectificatie op Twitter dan ook op zijn plek. Hij veroordeelt het voormalig Tweede Kamerlid om voor de duur van een jaar een vastgemaakte tweet op Twitter te plaatsen met een rectificatie.
Opmerkelijk is dat de door de rechter bepaalde tekst de maximale tweetlengte van 280 tekens overschrijdt waardoor het op het eerste oog technisch onmogelijk is om aan de veroordeling te voldoen. Waarschijnlijk heeft de rechter hier niet bij stilgestaan. Het voormalig Tweede Kamerlid Kooiman heeft dit echter creatief opgelost door op haar twitterfeed een screenshot te plaatsen van de volledige rectificatietekst. Zo heeft zij toch aan het vonnis kunnen voldoen.
Thomas van Vugt is advocaat bij AMS Advocaten waar hij zich onder meer bezighoudt met verbintenissenrecht, ondernemingsrecht en vastgoedrecht.